Een underground film is een film die hoofdzakelijk is bedacht en gemaakt door één persoon waarbij hij of zij een persoonlijke statement wil maken. Het is een film die radicaal afwijkt in vorm, techniek of inhoud, of in alle drie. Daarnaast is deze meestal gemaakt voor zeer weinig geld en wordt deze tentoongesteld buiten de commerciële filmkanalen.

De term ontstond in 1957 toen Amerikaanse filmcriticus Manny Farber de term “Underground Films” als eerste gebruikte om te verwijzen naar het werk van regisseurs die "een anti-kunst rol" in Hollywood speelde, zoals Raoul Walsch (The Birth of a Nation) of Howard Hawks (Scarface). Later werd de term gebruikt om nieuwe onafhankelijke filmmakers te beschrijven.

Om uit te leggen wat voor films worden beschouwd als underground, is het beter om voorbeelden te geven van wat nou radicale afwijkingen zijn op gebied van vorm, techniek of inhoud.

ChickenHawk: The Men Who Love Boys (1994) - Adi Sideman
Een documentaire over de leden van de controversiële groep NAMBLA (North American Man/Boy Love Association) die bespreken waarom hun organisatie jongens en mannen steunen die behoefte hebben aan seksuele of emotionele relaties. Deze documentaire is qua vorm en techniek traditioneel gestructeerd, maar door het verontrustende onderwerp radicaal op gebied van inhoud, zodanig dat de gemiddelde consument van de commerciële cinema deze hoogstwaarschijnlijk niet wil zien.

Mothlight (1963) - Stan Brakhage
Regisseur Stan Brakhage tapete dode motten en bladeren aan een stuk film en maakte dus op gebied van techniek een radicale twist.

Pink Flamingos (1972) - John Waters (foto)
De nummer 29 van de befaamde ’50 films to See Before You Die’ lijst! Ondanks dat het een traditioneel gestructuurde komedie is, wordt het gezien als een underground film door momenten bijvoorbeeld waarbij een travistiet echte hondenpoep eet en daardoor niet geschikt is voor het commerciële circuit.

Half-Cocked (1994) Suki Hawley
Een traditionele narratieve film over een rondreizende indie rockband. Deze film kan echter worden beschouwd als een "indie" film en niet "underground”. Echter, de muziek die de band speelt is absoluut geen mainstream en mag deze film daarom onder de underground films worden gecategoriseerd.

Conclusie
Een film die hoofdzakelijk is bedacht en gemaakt door één persoon waarbij hij of zij een persoonlijke statement wil maken en radicaal afwijkt in vorm, techniek of inhoud, of in alle drie in de breedste zin mogelijk.